1- Kara hastalık (Enfeksiyöz nekrotik hepatitis) nedir?

2- Hastalığın oluşmasında hangi faktörler etkilidir ve hastalığın ilerleyişi nasıldır?

3- Hastalığın belirtileri nelerdir?

4- Hastalığın teşhisi nasıl yapılmaktadır?

5- Hastalığın tedavisi ve hastalıktan korunma yöntemleri nelerdir?

1-Kara Hastalık (Enfeksiyöz Nekrotik Hepatitis) Nedir?

Hastalık  Cl. novyi tip B toksinlerinden kaynaklanmaktadır. Hastalık daha çok koyunlarda bazen de sığırlarda oluşmaktadır. Karaciğerde hasar, toksin salınımı sonucunda ani ölümlerle karşımıza çıkmaktadır. Türkiye’ de hastalık, Ankara – Eskişehir ve Yozgat illerinde İyigören ve ark. (1965), Erzurum’ da ise Hasdemir ve ark. (1968) tarafından ortaya konulmuştur.

2-Hastalığın Oluşmasında Hangi Faktörler Etkilidir ve Hastalığın İlerleyişi Nasıldır?

Cl. novyi toprakta ve hayvanların sindirim sisteminde normalde de bulunmaktadır. Topraktan yiyeceklerle alınan etkenler dışkı ile atılarak toprakta varlığını devam ettirir. Ağızdan yiyeceklerle alınan etkenin sporları bağırsağa  oradan da karaciğere uğrayarak şiddetli hasara neden olmaktadır. Tüm dünyada yaygın görülen hastalık olmasından dolayı üzerinde ekstra durulması gerekilmektedir. Kurak mevsimlerde, bataklık alanlarda otlatılmak zorunda kalınan hayvanlarda hastalık kış aylarında kendini gösterir. Hastalık daha çok ilkbahar ve sonbaharda olmak üzere yaz aylarında da görülmektedir.

3- Hastalığın Belirtileri Nelerdir?

Hastalığın belirtilerini fark etmek zordur. Sonbahar ve kış aylarında besi durumu iyi olan erişkin koyunlarda, daha az sığırlarda gözlenmektedir. Koyunlarda herhangi bir belirti göstermeden ağılda hayvanların göğüs üstüne yatmış halde ölü bulundukları görülür. Hastalık belirtileri fark edilen hayvanlarda ise sürünün gerisinde kalma, ayakta durmada zorluk, yürütülmek istenilen hayvanların yere düştüğü, solunum sayılarında artış fark edilir. Bu belirtilerin hemen ardından hayvanlarda ölüm şekillenir. Daha hafif seyreden tabloda ise hastalıktan etkilenen hayvanlar kamburlaşır ve boyunları bükük olarak kalır. Hareketleri güçtür. Yere yatar ve ölürler. Genellikle hastalanan hayvanların genel durumları ve kondisyonları iyidir.

4-Hastalığın Teşhisi Nasıl Yapılmaktadır?

Hayvanların iç organları veteriner hekimlerin kontrolünde incelendiğinde derinin iç kısmında siyahlığın var olduğu fark edilir. Bu görünümden dolayı hastalığa ‘Kara Hastalık’ adı verilmektedir. Karaciğerin gri-kahve renkte olduğu da var olan bulgular arasındadır.  Karaciğer üzerinde yine  sarı turuncu renkli alanlar mevcuttur.

Bunun dışında hayvanlarda ani ölümler şekillendiği için teşhis etmek zordur. Hastalık belirtileri, klinik muayene, laboratuvar muayeneleri, etkenin toksinlerinin belirlenmesi gibi bir çok metotla teşhis netleştirilmeye çalışılır.

5- Hastalığın Tedavisi ve Hastalıktan Korunma Yöntemleri Nelerdir?

Hastalığın tedavisi mümkün değildir. Hastalık belirtilerinin fark edildiği dönemde veteriner hekimlerin kontrolünde yüksek dozda antibiyotikler denenebilir. Hastalıktan korunma amacıyla özellikle hayvanlar sulak alanlarda çok gezdirilmemelidir. Kara hastalık, "karaciğer kelebeği" adı verilen hastalıkla karışabilir. Karaciğer kelebekleri hastalığın şiddetlenmesinde de rol oynadıkları için  hayvanların otlatıldığı alanlara dikkat edilmelidir. Hastalıkla ilgili koruyucu amaçlı aşı yapılabilir.