Küçükbaş hayvancılığı  en başta ikiye ayırmamız gerekmektedir.

1. Geleneksel Yöntem:

Bu yöntem eski zamanlardan beri süregelen, koyunların meralarda otlatılıp akşam olunca barınaklara getirildiği yöntemdir. Bu yöntemde en önemli iki unsur bulunmaktadır: Çoban ve yeterli meranın varlığı. Bu yöntemde yem giderleri çok azdır. Hayvanlar gün boyu meralarda doğal otlarla karınlarını doyururlar. Akşam olunca barınaklarına dönerler. Türkiye’de koyun varlığının büyük kısmı bu yetiştirme tarzıyla varlığını devam ettirir. Çobana ihtiyaç vardır. Son yıllarda geleneksel yöntemin en büyük sorunlardan birisi çoban bulma sorunudur. Halkımızın genelde şehirlerde yaşamak istemelerinden dolayı köylere rağbet azalmıştır. Köylerde yaşayan insanların azalmasıyla çobanlık yapacak kişileri bulmak büyük bir sorun haline gelmiştir. Bu sorunun bir kısmı Afgan, Pakistan vb. ülkelerden gelen göçmenlerle karşılanmaya çalışılmaktadır. Bu yöntemde verim modern yönteme göre daha düşüktür. Çünkü gün boyu merada yürüyen koyunlar yorularak enerji kaybederler. Koyunların yabancı otları yiyerek hastalanma olasılığı daha fazladır. Koyunlar otların arasında bulunan böcek salyangoz vb. hayvanları da yiyebilmektedirler. Et ve süt verimi modern tesislerde yetiştirme yöntemine göre daha azdır. Bu yöntemde genellikle bölgeye adapte olmuş yerli koyun ırkları tercih edilir.

2. Modern Tesislerde Yetiştirme Yöntemi:

Bu yöntem Avrupa’da çok yaygın hale gelmiştir. Modern tesislerde koyunlar sadece et veya süt verimi için yetiştirilirler. Yetiştirme sistem dâhilinde plan ve projeyle ilerler. Sistemin dışına çıkılmaz. İnce hesaplar yapılarak koyunlar yetiştirilir. Bu yöntemde hayvanlar meraya çıkarılmadan sadece barınaklarda beslenirler. Barınaklar koyun sayılarına göre, sulama sistemi, yemleme sistemi ve havalandırma sistemi olacak şekilde tasarlanır. Bu yöntemin en büyük giderleri de bakıcı ve yem giderleridir. Bu sistemde damızlık koyunlar bellidir. Kuzular için ayrı bölmeler, anneler için ayrı bölmeler vb yapılır. Veterinerler belli aralıklarla koyunları muayene ederler. Bu yöntemde verim geleneksel yönteme göre daha fazladır. Genellikle iyi ırk koyunlar beslendiği için süt verimi, kuzu doğum oranları ve hızlı gelişme daha fazladır. Ancak bu yöntemde en büyük problem koyunlarda adaptasyon sorununun yaşanması ve hayvan psikolojilerinin düşünülmemesidir. Bu problemlerin yaşanmaması için mutlaka uzman kişilerden yardım alınması gerekmektedir.

İki farklı yetiştirme yöntemi anlatıldıktan sonra bu işe başlamadan önce ilk olarak yapılması gereken şey, iki yöntemden birinin seçilmesi ve hangi yöntem seçilecekse ona göre plan yapılmasıdır. Bunun ardından da eldeki materyallerin durumunun tespit edilmesidir. Bu konuyu şöyle açabiliriz:

Mera hayvancılığı yapılmaya karar verilirse “Elinizde mera - otlak var mı, ekilecek arazi var mı, arazi varsa sulak mı?” gibi konularda hesap kitap yapılmasıdır. Koyunları mera olmadan sadece ahırda yetiştirmek için sistemli bir barınağa ihtiyaç vardır.

Bunlara ek olarak bazı konularda da bilgi vermek istiyoruz. Araziniz varsa bu arazinin yetiştirilen koyunlara yetip yetmeyeceğini hesap etmeniz ve hayvan hastalıklarıyla mücadele konusunda da az çok bilgi sahibi olmanız gerekmektedir. Size en yakın veterinerlerden yardım alabilirsiniz. İş gücünü yerine getirebilecek misiniz? Koyunlara kendiniz bakamayacaksanız bakıcı giderlerin karşılayabilecek misiniz? Bu husus da hayvancılıkla uğraşanları en fazla muzdarip olduğu giderlerdendir.

Yetiştirilen hayvanları pazarlayabilme, süt ve süt ürünlerini pazarlayabilme konularını da çözmeniz gerekmektedir. Uygun damızlık temin edebilir misiniz? Rastgele damızlık seçimi sürünün çoğalmamasına, hatta gerilemesine neden olur. Alınan koyunlar bölgenin iklim ve arazi şartlarına uyum sağlayacak yapıda olmalıdır.

Koyunların barınak sisteminin doğru olarak kurulması, barınağın rahat yaşamalarına uygun hale getirilmesi, barınağa yetir kadar su temininin sağlanması ve hayvan psikolojilerinin iyi duru getirilmesinin sağlanması gerekmektedir. Tüm çiftçilik faaliyetlerinde olduğu gibi ilk 1-2 yıl bu işten fazla bir gelir beklememek gerekir. Bu işin oturtulabilmesi ve tam randımanlı verim alınabilmesi için birkaç yıl tecrübelenmek gerekir. Deneyim kazanmadan gelir beklemek yanlış bir düşünce olur. Tüm bu işler planlanmadan başlanılan işin sonu hüsranla bitmektedir. “100 koyunla başlarım, bizim komşu bu işi biliyor, ondan öğrenirim”, gibi düşüncelerle koyun ırklarını bilmeden ve bakım şartlarını öğrenmeden bu işe atılanlar elindeki bütün sermayeyi kaybetmektedir. Bu iş sanıldığı kadar kolay değildir. Tecrübeyle, araştırıp öğrenmekle olur.