Patlıcan Yetiştiriciliği ve Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar


Dünya patlıcan üretiminde son yıllarda artış görülmektedir. Dünya patlıcan üretiminde 66 ülke üretici ülke durumundadır. Dünya 'da en çok patlıcan üreten ülke Çin, ardından Hindistan ve sonrasında Türkiye gelmektedir. Türkiye 'de üretilen 955 000 ton patlıcanın %74 'ü açık tarlalarda kalan %26' sı örtü altında üretilmektedir. 

Patlıcan Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
Patlıcan ılıman iklime sahip olan yerlerde, tropik ve subtropik iklimli yerlerde çok yıllık bir kültür sebzesidir. Herhangi bir desteğe ihtiyaç duymadan dik bir şekilde büyür.  Normal koşullarda 1 metreye kadar boylanır.  Sera koşullarda ise 2,5-3 metreye kadar boylanır. 


Patlıcan Kök Yapısı Nasıl?
Kazık kök yapısına sahiptir. Kökler 5 cm uzayınca beraberinde yan kökler oluşmaya başlar. Kök yapısı 15 cm uzadıktan sonra köklerde çatallamalar başlar ve köklerde uzunlamasına büyüme yavaşlar. Tarlaya fide dikiminden 7 hafta sonra,  patlıcanların toprak üstü kısımları 25 cm 'e ulaştığında, patlıcanın kök kısmı 90 cm 'e kadar uzamış olur. 

Patlıcan Gövde ve Dal Yapısı Nasıldır?
Bitki boyu ortalama 60-100 cm' dir. Gövde yuvarlaktır. 4-5 boğumdan sonra dallamalar başlar. Bir patlıcan bitkisinde gövde üzerinde 5-8 yan dal ve bu dallardan da yeniden dallanmalar meydana gelir. Bir patlıcan bitkisinden 30 a yakın meyve alınabilir.

1 Dekar İçin Ne Kadar Tohum Gerekir?
Açık tarla yetiştiriciliğinde 10-17 gr civarında,  seralarda ise 12-16 gr tohuma ihtiyaç vardır. Tohum küçük bir disk şeklinde,  uzunluğu 2-4mm, kalınlığı 1 mm civarındadır. 
1 gramdaki tohum sayısı, 200-340 adet arasında değişir. 

Peki Patlıcan Tohumunu Ne Zaman Ekelim?
Antalya'da cam serada sonbahar yetiştiriciliğinde,  25 Temmuz-30 Ağustos 
Antalya'da cam serada tek ürün yetiştiriciliğinde, 15 Ağustos-5 Eylül 
Antalya'da cam serada ilkbahar yetiştiriciliğinde, 10 Kasım-5 Aralık 
Plastik serada sonbahar yetiştiriciliğinde, 20 Temmuz-25 Ağustos 
Plastik serada ilkbahar yetiştiriciliğinde, 15 Kasım- 5 Aralık 
Alçak tünel yetiştiriciliğinde, 5 Aralık-20 Aralık 
Açık tarla sahilde kesimlerde, Aralık- Ocak 
Açık tarla yayla kesimlerde ise 1 Şubat-20 Mart  gibi farklı dönemlerde ekim yapabiliriz. 


Tohumların çimlenmesi için en iyi toprak sıcaklığı 21-26°C'dir. Gündüz 24-26°C, gece 18-21°C sıcaklık idealdir. 

Patlıcan tohumları direkt tarlaya edilmesinden ziyade viyollare tohum ekimi yapılır.  Viyollerde patlıcan fideleri 5-6 yapraklı olduğu zaman toprağa dikim yapılır. Dikkat etmemiz gereken husus, fidelerin toprak kökenli hastalıklara karşı dayanıklı çeşit ve tedbiren ilaçlanarak toprağa dikimi yapılmalıdır. 

Hangi Toprak Yapısı Patlıcan Yetiştiriciliği İçin Uygundur?
Patlıcan,  killi toprakları sevmez.  Çünkü bu tip topraklarda kök çürümeleri görülür.  Drenajı iyi olmayan, killi, sıcaklığı düşük topraklarda fizyolojik problemler artar, verim düşer. 

Toprak; derin, geçirgen, organik madde ve besin maddelerince zengin, tınlı,  tınlı-kumlu,  pH'ı 6-6.5 arasında olan topraklarda iyi yetiştirilir.  Genellikle toprak seçimi yapılırken hiç patlıcan yetiştiriciliği yapılmamış ham tarlalar tercih edilir.  Tercih sebebi ise  verim kaybı olma riskini düşürmek. 

Patlıcan Yetiştiriciliğinde Sulama Nasıl Yapılmalı?
Öncelikle patlıcan suyu seven bir bitkidir.  Toprak neminin %70-80 olması bitkinin en çok istediği nem seviyesidir.  Damlama sulama sistemi tercih edilmelidir. Bu şekilde gübreleme, ilaçlama gibi uygulamalarda pratik kazanmış oluruz. Suyun idareli ve etkin kullanımı hem enerji tasarrufu hemde işçilik den tasarruf sağlayacağını unutmayalım. 

Ilk cansuyundan sonra ilk meyveler görününe kadar fazla su vermemeye özen göstermeliyiz. Çiçeklenme devresinde yersiz sulama yapmamalıyız. Serada sonbahar yetiştiriciliğinde havalar sıcak gider, toprak nemi yeterli olmazsa sulama yapılmalıdır. 

Patlıcanlarda Budama Neden ve Nasıl Yapılır?
Budamadan amaç,  bitkiyi kuvvetli tutmak, iyi para ettiği dönemde kaliteli ürün almayı sağlamaktır. Patlıcanda budama deyince, bitkinin koltuk (yan dal), yaprak, çiçek, taç yaprak gibi çeşitli kısımlarının koparılması akla gelir. 


Kış aylarında, sıcaklık ve ışıktan yüksek oranda faydalanarak kaliteli ürün elde etmek ve mantari hastalıkların yoğunluğunu azaltmak için budama yapılır. 

Patlıcan üzerinde bazı çiçekler 2-3 adet birlikte olur. Bunların en irisi, sağlam saplısı bırakılarak diğerleri koparılmalıdır. Çiçek seyreltmesi yapılmadığında küçük, kalitesiz meyveler oluşur.  Özellikle nemli ve soğuk dönemlerde, meyve üzerinde kalan mor çiçeklerin (taç yaprakların) alınması faydalıdır. Çiçek taç yaprakları kurşuni küf hastalığına çok hassastır. 

Genellikle hasat sonuna gelindiği zaman, hasat süresini uzatmak amacıyla gelişmesi yavaşlamış olan patlıcan bitkileri 2-3 yaprak üzerinden budanır. Budama işlemleri sonrasında hastalıklara karşı koruyucu ilaçlamalar yapılmalı ve sulama yapılmalıdır. 

Patlıcanlarda Dikim Hangi Ölçüde Yapılmalı?
Patlıcanlar; tarlaya dikimi yapılırken sıra arası 75-100 cm arasında,  sıra üzeri olarak da 50-60 cm mesafeler tercih edilir. 
Tarlamıza uygulayacağımız gübre miktarını, toprak tahlil sonuçlarına bakarak karar vermeliyiz. 


Patlıcan Hasat Zamanı Nasıl Kararlaştırılır?
Patlıcanda hasat zamanı,  çeşit özelliğine bağlı olarak meyveler normal iriliğe ve rengini alınca hasat yapılmalıdır.  Hasat, meyve sapı meyvede kalacak şekilde bıçak veya makasla yapılmalıdır. Her bitkiden sonra bıçak veya makasın ağzı çamaşırsuyu + su karışımı ile süngerle temizlenmelidir. 

Yetiştirilme şartları ve çeşite göre patlıcan bitkisinden; kök başına 10-30 arasında meyve alınır.  Dekara verim 2-13 ton arasında değişmektedir. En yüksek verimi topraksız tarım yapıldığında dönüme 10-13 ton verim alınmaktadır. 

Use of the information/advice in this guide is at your own risk. The Farmow and its employees do not warrant or make any representation regarding the use, or results of the use, of the information contained herein as regards to its correctness, accuracy, reliability, currency or otherwise. The entire risk of the implementation of the information/ advice which has been provided to you is assumed by you. All liability or responsibility to any person using the information/advice is expressly disclaimed by the Farmow and its employees.