Trichomoniasis Hastalığının Önemi Nedir?

Bu hastalık, Tritrichomonas Foetus’un genital sisteme yerleşmesiyle sebep olduğu erken embriyonik ölümler, geç dönemde oluşan abortlar, rahim iltihaplanması, infertilite(kısırlık) ve buzağılama aralığının süre olarak uzaması gibi rahatsızlıklarla seyrettiği paraziter bir hastalıktır. Bu hastalık ilk olarak 1888 yılında tanımlanmıştır. Fakat 1900’lü bu tanımlama yıllarda İtalyan bir bilim adamına yöneltilmiştir. Neredeyse aynı dönemlerde Brucellozis de bulunduğu için, bu hastalık konusundaki çalışmalar eksik kalmıştır.

Sığır genital trichomoniasisi de denilen bu hastalığın en önemli etkilerinden biri buzağılama arasındaki süreyi uzatmasıdır. Bu durum sürü içerisinde istenilen süt üretim miktarını azaltmakla birlikte hayvanların arzu edilen ağırlığa sahip olması için geçen süreyi de uzatır ve bu dönemdeki maliyeti de otomatik olarak arttırmaktadır. Hastalığın bu etkileri ekonomik açıdan hesaplandığında yıllık buzağı verim kaybı %14-50 arasında olmaktadır. 

Trichomoniasis Hastalığının Türkiye’de ve Dünyada Yayılımı Nasıldır?

Trichomoniasis’in Türkiye’de yayılımı üzerine ne yazık ki çalışma sayısı azdır. Fakat bu hastalığın ülkemizde de görüldüğü belirtilmiştir. Örneğin 2010 yılında Aydın bölgesinde yapılan çalışmada 164 inekten örnek alınmış ve %8,5 oranında bir pozitiflik elde edilmiştir.

Dünyada ise oldukça yaygın bir enfeksiyondur. Amerika, Çek Cumhuriyeti, Arjantin, İspanya, Hindistan, Kanada gibi birçok ülkede bu hastalığa rastlanmıştır.

Trichomoniasis'in yayılım gücü ve hızı, sürü gücü, sürünün üretim şekli, suni tohumlama yönteminin kullanılıp kullanılmaması, inek veya boğa satın alınması, ineklerdeki gebelik oranı, doğal yolla çiftleşme sayısı, boğaların performans testleri ve ortak kullanılan boğaların bulunması etkilemektir.

Trichomoniasis Hastalığının Bulaşma Şekli Nasıldır?

Hastalık genellikle çiftleşme yoluyla bulaşmaktadır ve asıl kaynağın boğalar olduğu bildirilmiştir. Bu parazit öncelikle boğalarda penise, ineklerde ise önce vajinaya sonra rahime yerleşmektedir. Tritrichomonas Foetus kaynaklı enfeksiyonlarda 2-3 kızgınlık dönemi sonrasıda parazitler kendiliğinden atılabilir ve iyileşme kendi kendine de gerçekleşebilir.

Son yıllarda suni tohumlama uygulamasının artmasından dolayı hastalığın görülme oranı azalmıştır. Fakat genital organ muayenesi ve tohumlalarda yeterince temizlenmemiş ekipman kullanılması sonucu enfeksiyon yayılabilmektedir. Bu parazitler dondurulmuş spermada dahi canlılıklarını koruyabilirler. 

Trichomoniasis Hastalığının Belirtileri Nasıldır?

• Boğalarda genellikle klinik bir belirti göstermez ve yıllar boyunca enfeksiyon kaynağı olabilirler.

• Klinik belirti gösteren boğalarda idrar yaparken zorlanma, sümüksü bir akıntı ve çiftleşmeye karşı isteksizlik görülebilir.

• Gebe olmayan ineklerde vajinadan akıntı gözlemlenir.

• Gebelerde gebeliğin 1-16. Haftalarında şekillenen erken dönemde abortlarda yavru zarlarının atılması ile beraber iyileşme de olur.

• İneklerde abort şekillendiği zaman yavru zarları atılmadığı takdirde ya da yavru zarlarına müdahale edilmediği takdirde inekler kısır kalmaktadır.

• Yavru atımı olmadığı durumlarda düzensiz ateş, rahimde gri renkli sıvı toplanması ve pis bir koku oluşur.

Trichomoniasis Hastalığının Teşhisi Nasıl Yapılır?

Bu enfeksiyonun günümüzde dahi teşhisi çok zordur. Ayırt edici bir bulgusunun bulunmamasından dolayı teşhiste klinik belirtiler tam olarak yeterli olmamaktadır ve birçok benzer hastalıkla karışmaktadır. Kesin tanı için laboratuvar muayenesine ihtiyaç vardır.

Trichomoniasis Hastalığının Tedavisi Nasıldır?

İnekler genellikle kendi kendilerini tedavi edebilirler. Bunu için 4 kızgınlık dönemi boyunca çiftleştirilmemesi gerekmektedir; fakat rahim iltihaplanması gibi komplikasyonlar gelişebilir. Bu durumda veteriner hekime başvurulmalıdır. Boğalarda ise tedavi uzun ve zahmetli bir işlemdir.

Trichomoniasis Hastalığının Korunma ve Kontrolü Nasıl Gerçekleştirilir?

• Hayvan hareketleri kontrol edilmelidir. Enfeksiyon taşıyan boğa ve inekler sürüye dahil edilmemelidir.
• Ortak arazide otlatma yapılırken başka sürülerle aynı zamanda o alanda bulunulmamalıdır.
• Sürüye yeni bir boğa dahil edilirken daha önce hiç çiftleşmemiş olmalı ve mümkünse Trichomonas yönünden negatif olduğu bilinmelidir.
• Sürüde bulunan boğalar sürekli genç olmalıdır. Yaş arttıkça risk de artmaktadır.
• Üreme problemi yaşayan inekler bu hastalık yönünden incelenmeli veya sürüden çıkartılmalıdır.
• Suni tohumlama daha yaygın kullanılmalıdır.
• Suni tohumlama ve genital muayenede temizliğe dikkat edilmelidir.