Klostridiumlar Bergey’s Manual of Systamatic Bacteriology’e göre Gram pozitif, endospor oluşturan çomak ve koklar grubunun Clostridium cinsinde yer alan anaerob veya mikroaerofilik, spor veren, genellikle peritrik flagllalı çomaklardır.

Karaciğer nekrozu ile karakterize Basiller ikterohemoglobinüri ise , Clostridium haemolyticum (Cl. novyi tip D) tarafından oluşturulan klostridiyal bir hastalıktır. Erişkin sığırlar ve mandaların hastalığı olmasına rağmen, koyun ve bazı kemirgen türlerde de görülebilmektedir. Irk ve cinsiyet predispozisyonu olmayan hastalığın yayılması %25, öldürme oranı ise %95-100'dir. Genellikle yaz sonu ile sonbahar aylarında görülür ve sulak bölgelere eğilim gösterebilir ve bu durum mikroorganizmanın yayılışını kolaylaştırır.

Perakut ve akut seyreden hastalıkta ani ölüm, ateş, depresyon, karın bölgesinde ağrı, ventral ve konjiktival ödem, kanlı idrar, mukuslu dışkı, sarılık, anemi ve abort gibi bulgular mevcuttur. Etkin tedavisi bilinmemekte olup, korunma için aşı uygulamaları yapılmaktadır. ABD'nin batı kesiminde, Meksika Körfezi boyunca, Güney Amerika, Büyük Britanya, Orta Doğu, Hindistan, Japonya ve dünyanın diğer bölgelerinde görülmektedir

Hastalık Oluşma Nedeni Nedir ?

Basiller İkterohemoglobinüri, sel gibi doğal afetler, enfekte bölgelerdeki dışkı ile bulaşık kuru ot ve samanın besin kaynağı olarak tüketilmesi, taşıyıcı hayvanlar ile bu hayvanların kemik ve etlerinin köpekler ve diğer karnivorlar tarafından yenmesiyle etrafa saçılır. Hastalığı oluşturan Clostridium haemolyticum sporları temas halinde oldukları topraklarda 1 yıla kadar canlı kalırlar. Bu nedenle özellikle meraların kuru olduğu dönemlerde hayvanların dip otları yemeye başlamaları ile birlikte enfeksiyonun görülme oranı artar. Etken sağlıklı sığırların karaciğerinde ve sindirim kanalında bulunabilir. Dışkı ve idrarla dışarı atılır. Toprağın ph seviyesinin 8 gibi yüksek olduğu bölgelerde daha sık rastlanır. Hastalığın bulaşma oranı %25' e ulaşabilir. Ölüm oranı %100, inkubasyon süresi 5-10 gündür.

Hastada Meydana Gelen Değişikler Nelerdir?

Yemle alınan bakteriler lenf yolu ile karaciğere gelirler. Karaciğerde bir tahribat olduğunda o bölgede hızla çoğalır ve portal toplardamarlarının bir kolu üzerinde tıkanıklık meydana getirir. Tıkanıklığın yol açtığı oksijensiz ortamda bakteri toksin salgılamaya başlar. İki çeşit toksini vardır. Bu toksinlerden biri alyuvarları parçalanırken diğeri dokuları öldürücü toksindir. Karaciğerin yıkımlanması, damar zarlarında harabiyet ve alyuvarlarda parçalanma meydana gelir.

Hastalık Belirtileri

• Hastalık oluşturma süresi 7-10 gündür.
• Hastalık ani başlar.
• Çoğu kereler hayvan merada ölü bulunur.
• Hastalığın çok hızlı (1-2gün) seyrettiği zamanlarda hiçbir semptom göstermeksizin sığırlar ölü olarak bulunurlar.
• Akut olgularda sığırların aniden iştah kaybı ile beraber gevişgetirmenin kesilmesi ve süt veriminin düşmesi, karın ağrısı, hareket etmekte zorluk, yürüyüş halinde inleme, solunum yüzeysel, nabız hızlı belirtilerdir. Hastalığın erken döneminde vücut sıcaklığı 39.5-41 derece arası değişir.
• Hastalığın en yaygın klinik semptomu göğüs bölgesinin başlangıç bölgesinde ödem, idrar koyu kırmızı renkte, dışkı koyu renkli olup hem mukus hem de kan içerebilir, hafif sarılık gözlenebilir. Gebe ineklerde düşük yapma , ölüm öncesi ciddi bir solunum güçlüğü ve ateş düşüklüğü görülür.

Karıştığı Diğer Hastalıklardan Nasıl Ayırırız?

• Daha kısa süreli seyretmesi ve kansızlık bulgularının daha şiddetli olmasıyla Leptospirosis' ten 
• Seyrinin kısa olması, kene enfestasyonun olmaması, kan frotisinde etkenin görülmemesi ve mortalıtenin yüksek olmasıyla Babesiosis ve Anaplosmosis 'den 
• Hızlı seyretmesi, yalnız doğumdan sonraki dönemlerde olmaması ve fosfor sağaltımına cevap vermemesiyle Puerperal Hemoglobinuri' den 
• Yüksek ateşin olması ve epidemiyolojik şartlar göz önünde bulundurulduğunda Kronik Bakır Zehirlenmesi'nden
• Akut seyretmesi, ateşin olması, idrarın bekletildikten veya santirüje edildikten sonra berraklaşmaması ile hematuri ile Pyelonefritis ve Hemeturia Vescialis Bovis' ten ayrılır.

Hastalığın Otopsi Bulguları

Kadavra çok çabuk bozulur.  Birkaç saat içinde gazlı ödem meydana gelir. Otopside, sarılık, vücut boşluklarında kanlı sıvı toplanması, idrarda kan,  Karaciğerde açık renkte, el ayasına kadar ulaşabilen büyüklükte, çevresi çok kanlı görünümde, yıkımlanmış karaciğer odağı veya odakları görülür.

Hastalık Nasıl Teşhis Edilir?

Koyunlarda az rastlanan bir hastalıktır. Kara Hastalık (Nekrotik Hepatitis) ve Anthrax(Şarbon) ile karışabilir. Labratuvar muayeneleri için, karaciğerin nekrotik kısımlarından hazırlanan frotiler, vücut boşluklarındaki jelatinöz sıvı numuneleri ve %50 gliserinli tuzlu su içinde karaciğer dokusu parçaları steril şartlarda alınarak laboratuvara gönderilir.

Hastalıktan Korunma ve Tedavi Yolları Nedir?

Sığırlarda Basiller İkterohemoglobinürinin tedavisinde başlangıç dönemlerinde yüksek dozda penisilin veya tetrasiklinlerden sonuç alınabilir. Antioksidan serum kullanılır. Sıvı elektrolit verilir. Hemopoezisi(kan üretimini) destelemek amacıyla demir, bakır ve kobalt verilir.

Sığırlarda Basiller İkterohemoglobinüri' den korunmak için  hastalığın her yıl çıktığı bölgelerde 6 aylıktan büyük koyunlar ve sığırlar her yıl bir veya iki defa aşılanır. Aşılamanın hastalığın çıktığı mevsimden en az 1 ay önce yapılmış olması gerekir. Eğer anneler aşısız ise 15 günlükten büyük kuzular 3 hafta ara ile aşılanabilir. Gebe hayvanlarda doğuma 2 ay kala aşılanması doğan kuzuların ağız sütü almasına takiben 2-3 ay korunmasını sağlayabilir. Karaciğer kelebeklerine karşı zamanında ilaçlama yapılmalıdır. Ölen hayvanların karkasları yakılmalı veya derin çukurlara gömülmelidir. Fasciolosisin (Karaciğer Kelebeği )kontrolü sağlanmalıdır. Hasta sığırlar meralara salınmamalıdır.