Damızlık Süt Sığırı Alırken Nelere Dikkat Etmeliyiz?

Damızlık süt sığırı seçimlerinde dikkat edilmesi gereken hususları anlatacağımız bu yazıda ayrıca tecrübelerimize dayanarak alıcıların dikkat etmesi gereken satış hilelerini de anlatacağız.

1. Damızlık sığır alınacağı zaman öncelikle hayvanların soy kütüğü bilgileri dikkate alınır.  Veteriner sağlık raporu mutlaka görülmeli ve herhangi bir hastalık geçirip geçirmediği sorulmalıdır. Koruyucu aşıları yapılmış olmalıdır.

2. Dişi hayvanların üreme hastalıkları geçirip geçirmediği araştırılmalıdır.

3. Düve alırken annesinin süt verimi, suni tohumlama bilgileri ve babasının soy kütüğü araştırması mutlaka yapılmalıdır.

4. Sağlam meme ve tırnak yapısı olmalıdır.

5. Düve ve inek için veteriner hekim tarafından gebelik muayenesi yapılmalıdır.

Dış Görünüş Yönünden Nelere Bakmalıyız?

Cidago yüksekliği:  Yerden omuz başına kadar olan yüksekliktir. Bu cidago yüksekliği hayvanların uzun veya kısa boylu olduğunu gösteren bir ölçüdür.  Ayrıca hayvanın arka tarafında cidagonun aşağı doğru yaptığı açının kabalığı veya keskinliğine bakılır.  Sütçü tiplerde açının keskin olması istenir.

Kaburga aralığı:  Sütçü hayvanlarda kaburga aralığının 2-3 parmak sığacak genişlikte olması istenir.

İskelet yapısı:  Sütçü hayvanlar zarif ve ince yapılı olmalıdır. Kemiklerde kabalık ve şekil bozukluğu olmamalıdır.

Harmoni:  Yandan hayvanın ön, orta ve arka vücut bölmeleri arasındaki uyuma bakılır. Bu uyum kaba yem tüketimi bakımından önemlidir.  Ayrıca sırt çizgisinin düzgünlüğü, deri ve kılların parlak ve güzel görünüşlü olması önemlidir.

Boyun: Boyun uzun olmalı ve bedenle zarif bir orantı içinde olmalıdır. Boyun çizgileri ne kadar sıksa ve boyun derisi ne kadar ince ise bu hayvan o kadar sütçüdür. Çizgi sayısının fazlalığı sütçülük için çok önemli bir göstergedir.

Alacağımız Hayvanın Beden Yapısı Nasıl Olmalıdır?

Sağrı Yüksekliği (Kalçanın üst bölgesinden yere olan mesafedir): Laktasyondaki bir inekte (ilk doğum) 142-153 cm olmalıdır.

Göğüs genişliği: Göğüs bölgesinin geniş olması istenmektedir. Sağlam ve güçlü yapıdaki bir göğüs bölgesine sahip olmak sütçülük özelliklerinden biridir.

Sağrı genişliği: Oturak yumruları arasındaki mesafedir. Sağrı ne kadar geniş olursa hayvan doğumda o kadar rahatlık kazanır. Sağrının hafif alçalan bir eğime sahip olması istenir. Sağrı genişliği 17-18 cm arası olması idealdir.

Beden uzunluğu: Bedenin uzun olması istenir.

Satın Alınacak Hayvanların Ayak ve Bacak Yapıları Nasıl Olmalıdır?

Ayak ve bacak yapıları hem düveler için hem de danalar için aynı öneme sahiptir.

Tırnaklar: Ortalama yükseklikte olmalıdır. Hayvan ne tırnağın uç kısmıyla ne de ökçe ile yere basmalıdır. Tırnakların aşırı uzun olmaması gerekir

Arka bacak açısı ne çok dik (geniş açı) ne de dar olmalıdır.  Arka bacak bükük vaziyette olmamalı, diz yapıları sağlam ve sağlıklı olmalı, şişlik, iltihap vs olmamalıdır.

Satın Alınacak Hayvanlarda Meme Yapısı Nasıl Olmalıdır?

• Meme merkez bağı güçlü ve belirgin olmalı.

• Arka meme yüksekliği fazla olmalıdır.

• Arka meme genişliği fazla olmalıdır.

• Memeler sarkık ve çok uzamış olmamalıdır.

• Ön meme bağlantıları karına doğru geniş bir açı ile olmalı, sağrı kısmına sağlam bir şekilde bağlı olmalıdır.

• Meme başları gerek ön ve gerekse arka memelerde meme lobunun ortasında yer almalıdır.

• Meme dokusu yumuşak olmalı, süt damarları belirgin ve geniş olmalıdır. Meme dokusunun ve meme başlarının Mastisis hastalığı (meme iltihabı hastalığı) geçiren ineklerde az veya çok  sertlik olacağı hesaba alınmalıdır. Satın alınacak hayvan mutlaka elle muayene edilmelidir. Bu meme hastalığı düvelerde de görülebilir.

• Meme başı uzunluğu 6-7 cm, çapları 1,5-2 cm olmalıdır.

 Satın Alınacak Hayvanlarda Yaş Tayini Nasıl Yapılır?

Sığırlarda yaş tayini boynuzların çizgileri sayılarak kabaca yapılabilir. Sığırların boynuzunda 2-3 yaşından sonra her yıl bir çizgi meydana gelir. Her iki boynuzunda çizgileri sayılarak 2 veya 3 ilave edilir ve tahmini yaş ortaya çıkar.

Yaş tayininde dişler de önemlidir. Sığırlar ön dişler çıkmış olarak doğarlar. Bu dişler küçüktür. Kalıcı dişler var ise bu hayvan 2 yaşını doldurmuş demektir. 6 yaşına kadar bu dişler tamamlanır ve 6 yaşından sonra aşınma başladığı için yaş tayini yapılamaz. Yaş tayininde hayvanın soy kütüğü bilgileri önemlidir.

 Hayvan Alım Satımında Yapılan Hileler Nelerdir?

• Meslek hayatımız boyunca tecrübe ettiğimiz ve gördüğümüz alım satım hilelerini aşağıda anlatacağız.

• Rahim sarkması hastalığı (Prolapsus Uteri, P.Vagina) geçiren, doğumdan önce veya sonra satılmak istenen hayvanların mutlaka vulvasında dikiş izi olup olmadığına bakılmalıdır. Rahim sarkması hastalığı geçiren dişi hayvanların gelecek doğum zamanında tekrar rahimleri dışarı çıkabilir. Vulvadaki dikiş izleri bu hastalığın işaretidir.

• Hayvanlarda derin solunum güçlüğü tüberküloz hastalığının (Verem) belirtisi olabilir. Bu konuda dikkatli olmak gerekir.

• Memelerde sertlik olmamalıdır. Bu meme hastalıkları geçirdiğinin işaretidir.

• Bazı satıcıların ineklerini sütlü göstermek için pazara gelmeden önce 2-3 gün sütü sağmadıklarını gözlemledik. Öyle ki süt memeden dışarı fışkırıyordu. Bu konuya dikkat etmek gerekir.

• Hayvanların 4 memeli olması gerekir. Genetik bozukluk olarak 5 veya 6 memesi olan hayvanların bu fazla memelerinin kesilip yerinin siyah boya ile boyandığını gördük.

• Satıştan 1-2 gün önce çok tuz yedirilen hayvanların bol su içmesini sağlayıp hayvanı besili göstermeye çalışan hayvan sahiplerini gördük.

• Tırnak çatlaklarının bazı özel maddeler ile kapatıldığını ve gizlendiğini gördük.

Bu konularda alıcılar dikkatli olmalıdır.