Patates Bitkisinde Görülen Önemli Zararlılar Nelerdir?

Patates böceği, patates güvesi, danaburnu, bozkurtlar ve afitlerin patates bitkisine, patateslerin büyüme ve gelişme süresi boyunca olumsuz etkisi büyüktür.

Patates Böceği ile Nasıl Mücadele Edilir?

Patates böceği, yumurtalarını yaprağın alt kısmına kümeler halinde bırakır.  Küme sayısı 12 ile 60 adet arasında değişir ve bir ergin dişi 400 yumurta bırakabilir.

Patates böceğinin ergin ve larvaları, patates bitkisinin yeşil aksamını yiyerek zarar verir. Bu zararlı ile zamanında mücadele yapılması çok önemlidir, aksi takdirde yüksek oranda zarar meydana gelir. Ne zaman mücadele yapılacağına karar verme yollarından bahsedelim. 1 dönümlük (1 dekarlık) alanın birkaç noktada (4-5) kontoller yapıldığında, patates böceğinin 20 yumurta, larva ya da ergin görülüyorsa ilaçlı mücadeleye başlanılmalıdır.

Patates Güvesi ile Nasıl Mücadele Edilir?

Patates güvesi genel olarak yumruya zarar verir. Patetes güvesinin larvaları, bitkinin yaprak ve saplarına tüneller açarak girerler. Yumurtalarını yumru üzerine bırakarak, yumurtadan çıkan larvalar hasat zamanı patates yumrusunun gözlerini deler, kabuk altında tüneller açarlar, yumru içine girerler. Patates güvesinin yumruda oluşturduğu bu tahribat, depolama sırasında fark edilir. Eğer yoğunluk çok fazla ise sadece depolamada değil arazide de büyük zarar yapar.

Patates güvesinin depolamada meydana getireceği zararı, depolama öncesi ve depolama sonrası, önerilen dozlar ile birlikte karıştırılan, zararlıya uygun etken maddelerin kullanımı ile önleyebiliriz.

Danaburnu Patates Bitkisinde Nasıl Zarar Verir? Danaburnu ile Mücadele Yöntemi Nelerdir?

Bilindiği üzere danaburnu bitkileri keser, yumruları delerek tahribata yol açar. Zehirli kepek denilen ilaç ve kepek karışımının, akşam üzeri ve sulama sonrası tarlaya serpilmesi ile dana burnu mücadelesinde etkili sonuç alınabilir.

Patates Bitkisinde Bozkurtlar ile Nasıl Mücadele Edilir?

Bozkurtlar toprak altında yumruya zarar verirler. Tohumluk yumruların dikim öncesi, zararlıya uygun ve önerilen etken maddeli ilaçlar ile muamele edilmesiyle mücadelesi yapılır.

Patates Bitkisinde Afitlerin Zararı Nedir? Afitler ile Nasıl Mücadele Edilir?

Afitler bitki öz suyunu beslerler ve virüs hastalıklarını taşır. Bu zararlı ile, yine Bakanlığın önerdiği sistemik insektisitlerin kullanılması ile mücadele yapılmalıdır.

Patates Bitkisinde Görülen Hastalıklar Nelerdir?

Patates bitkisinde: Bakteri halka çürüklüğü, mildiyö, virüs, rhizoctonia, patates yumru kuru çürüklüğü, altın nematod ve patates adi uyuz hastalıkları görülür. Bunları kısaca, ayrı başlıklar altında belirtelim.

Bakteri Halka Çürüklüğü Nedir? Nasıl Mücadele Edilir?

Tohumla taşınan bir hastalıktır. Yumruyu kestiğimizde, yumrunun içinde halka şeklinde kahverengi çürüklükler görülür.

Bu hastalığın ilaçlı mücadelesi yoktur. Temiz tohumluk kullanmak, çürük tohumları depoya koymamak ve ekimnöbeti uygulaması ile mücadelesi yapılır.

Patateste Mildiyö Hastalığı Belirtileri Nelerdir? Mildiyö ile Nasıl Mücadele Edilir?

Bilindiği üzere mildiyö, fungal (mantari) bir hastalıktır, sık rastlanıldığı alanlar yağışlı bölgelerdir. Hastalığa neden olan etmen, bitkinin yeşil aksamına bulaşır, bitkinin yapraklarında küçük, sarı renkli lekeler görülür ve kısa süre içerisinde tüm bitkinin kurumasına, sararmasına neden olur. Yapraklarda görülen bu sarı lekeler, sıcak su ile haşlanmış bir görüntü oluşturur.

Yaprak altında ise kül renginde örtü ile örtülmüş vaziyettedir. Bitkiye bulaşan bu hastalığın etmeni daha sonra yumruya ulaşır ve yumru ile taşınır.

Her hastalık ve zararlılarla mücadelede olduğu gibi bu hastalıkta da önce kültürel önlemlere başvurmayı isteriz. Mildiyö hastalığı ile kültürel mücadelede temiz tohumluk kullanmak ve ekim nöbeti uygulaması önemlidir. İlaçlı mücadele yapılacaksa, hastalık etmeni ilk görülmeye başladığı dönem mücadeleye başlanılmalı ve ilaçlamaya bir hafta, on günlük aralar ile devam edilmelidir. Organik fungusitler ve bakırlı ilaçlar kullanılması önerilir.

Patateste Virüs Hastalığı Hakkında Neler Söyleyebiliriz?

Virüs, tohumla taşınan bir hastalıktır. Birçok patates virüs hastalığı vardır.  Verimin büyük ölçüde azalmasına sebep olur. Bu hastalıklara karşı ilaçlı mücadele yöntemi etkisizdir, en önemli mücadele, temiz tohumluk kullanmaktan geçer.

Rhizoctonia Nedir? Mücadelesi Nasıl Yapılır?

Rhizoctonia, bir kök çürüklüğü hastalığıdır. Tarlaya bulaştırıldığında topraktan geçebilen bir hastalıktır ve tohumla taşınır. Soğuk bölgelerde etkisi sık görülür.

Rhizoctonia hastalığına yakalanan bitkiler dip kısımlarında beyazlıklar görülür, kül serpilmiş gibi bir görüntü oluşur. Toprak üstünde yumrular oluşur. Zamanla bitkinin iletim demetleri tıkanır ve bitkide ölüm gerçekleşir.

Yumruların üstünde siyah benekler bulunur ve hastalık etmeni bu şekilde kendisini belli eder. Yeşil aksam ilaçlaması ile mücadelesi azdır. Tohumluk yumrular, dikim öncesi uygun etken madde ile ilaçlanır. Kültürel önlem olarak ön çimlendirilmeye tabi tutulan tohumların kullanımı önerilebilir ve hastalıkla bulaşık tarlalarda yüzlek dikim yapılabilir.

Patates Yumru Kuru Çürüklüğü Hakkında Neler Söyleyebiliriz? Mücadelesi Nasıldır?

Fusarium olarak geçer, Fusarium mantarlarından kaynaklanan bir hastalıktır. Bitkide solgunluğa sebep olur. Patates yumru kuru çürüklüğü, tohumla ve toprakla taşınan bir hastalıktır. Bu hastalık ile bulaşık patates yumruları depolandığında, yumrular çürür. Kimyasal mücadele yöntemi olarak depo ilaçlaması önerilirken, kültürel mücadelede temiz tohumluk kullanımı ve ekim nöbeti uygulanması tavsiye edilir.

Altın Nematod Hastalığı ve Mücadelesi Nedir?

Altın nematod hastalığı bulaşan bitkiler cılız ve küçük kalır. Çok tehlikeli patates hastalığıdır. Hastalığa karşı ilaçlı mücadele de etkili olmamaktadır.

Hastalık etmeni çeşitli yollarla taşınır. Hastalıklı arazide kullanılan alet ve ekipmanların kullanımıyla taşınayacağı gibi yumruyla da taşınır. Bu nedenle temiz tohumluk ve dayanıklı çeşit seçimi çok önemlidir. Bununla birlikte tohumluk patates yumrularının üzerinde toprak bırakılmamalıdır. Patates yetiştiricliğinde kullanılan alet ve ekipmanların temiz olması sağlanılmalıdır. Hastalık bulaşan tarlada zorunlu ekim nöbeti uygulanmalıdır, böyle tarlalarda 5 ile 7 yıl süre ile patates tarımı yapılmamalıdır.

Patates Adi Uyuz Hastalığı Belirtileri ve Mücadelesi Nelerdir?

Belirtiler, bitkideki toprak üstü kısmında görülmez. Yumrularda ufak ve yuvarlak lekeler halinde kendisini gösterir ve yumru büyüdükçe lekeler de büyür, renkleri zamanla koyulaşır. Yumrudaki görünüşlerine göre; yüzeysel, derin gibi farklı uyuz isimleri vardır. 

Hastalık yumru ile taşınır. Bu nedenle diğer hastalıklarda da önerdiğimiz gibi hastalıktan arî, sertifikalı tohumluk kullanılmalıdır. Hastalıklı dayanıklı çeşitler tercih edilmelidir. Bulaşıklık oranı yüksek olan alanlarda, en az 3 yıllık ekim nöbeti uygulanmalı. Ekim nöbeti uygulanırken, hastalığın konukçusu olmayan buğday, arpa, yonca gibi bitkiler tercih edilmelidir.

Patates bitkisine zarar veren patates yumru kahverengi çürüklüğü, patates solgunluğu, patates kök çürüklüğü, karabacak (bakteriyel yumuşak çürüklük), bakteriyel yaş çürüklük ve solgunluk gibi hastalıklar da vardır.

Fotoğraflar için Kadir Emre Deviren'e teşekkürler.